Order Picking (Συλλογή Παραγγελίας): 10 Σύγχρονες Μέθοδοι
14 Φεβρουαρίου 2025
Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής Παράταση 2025: Νέες Προθεσμίες [Τροποποίηση Μαρτίου 2025]
18 Μαρτίου 2025
Εάν η επιχείρησή σας παράγει ή εμπορεύεται φυσικά προϊόντα, είναι πολύ πιθανό ότι έχει αντιμετωπίσει το πρόβλημα του νεκρού αποθέματος. Μπορεί να υπολογίζετε αποτελεσματικά τη ζήτηση και να έχετε οργανώσει έξυπνα την αποθήκη σας και την καταγραφή των αποθεμάτων. Υπάρχουν όμως πολλοί παράγοντες που δεν μπορούμε πάντα να προβλέψουμε, όπως οι αλλαγές στα προϊόντα που προτιμούν οι καταναλωτές.
Συνεπώς, το dead stock είναι φαινόμενο που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία των εμπορικών επιχειρήσεων. Ποιες είναι λοιπόν οι στρατηγικές που μπορείτε να ακολουθήσετε για να αποτρέψετε το νεκρό απόθεμα, αλλά και να το απελευθερώσετε όταν συσσωρευτεί;
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.
Τι είναι το Νεκρό Απόθεμα (Dead Stock);
Το νεκρό απόθεμα (dead stock) αναφέρεται σε προϊόντα ή υλικά που παραμένουν αδιάθετα και αχρησιμοποίητα για μεγάλο χρονικό διάστημα στην αποθήκη ή στο σημείο πώλησης, χωρίς να υπάρχει ζήτηση ή προγραμματισμένη χρήση για αυτά. Με το πέρασμα του χρόνου χάνουν την αξία τους και γίνεται ακόμα δυσκολότερο να πουληθούν.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για αποθέματα που “κολλάνε” και δεν κινούνται εμπορικά, με αποτέλεσμα να επιβαρύνουν την επιχείρηση τόσο σε κόστος αποθήκευσης όσο και σε λειτουργικά έξοδα.
Αιτίες νεκρού αποθέματος
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία νεκρού αποθέματος. Αναλυτικά:
1) Λανθασμένη πρόβλεψη ζήτησης
Εάν η επιχείρηση δεν λειτουργεί με συγκεκριμένη μεθοδολογία για την πρόβλεψη της ζήτησης, είναι πολύ πιθανό να υπολογίσει λανθασμένα τις ποσότητες που πρέπει να παραγγείλει και να συγκεντρώσει υπερβάλλον απόθεμα. Εφόσον το απόθεμα αυτό είναι υψηλότερο από την ποσότητα που χρειάζονται οι καταναλωτές, η απελευθέρωσή του μετατρέπεται σε πρόκληση.
2) Αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών
Ακόμα και αν η ζήτηση είναι σταθερή για μεγάλο διάστημα, αυτό δεν σημαίνει ότι θα συνεχίσει στα ίδια επίπεδα επ’ αορίστου. Σε ένα περιβάλλον όπου οι καταναλωτικές τάσεις αλλάζουν γρήγορα, προϊόντα που κάποτε ήταν δημοφιλή μπορεί να χάσουν την έλξη τους, καθιστώντας τα μη επιθυμητά από τους πελάτες, και αυξάνοντας το νεκρό απόθεμα της επιχείρησης.
3) Χαμηλή ποιότητα προϊόντος
Ένας παράγοντας που επηρεάζει το ύψος του dead stock είναι η ποιότητα του προϊόντος. Εάν δεν συναντά τις προσδοκίες των καταναλωτών, προκαλεί επιστροφές, καθώς και χειροτέρευση της φήμης του προϊόντος στα μάτια τους. Οι πωλήσεις μειώνονται, και μαζί με τις επιστροφές δημιουργείται μεγάλος όγκος νεκρού αποθέματος.
4) Ανεπαρκής επικοινωνία
Όταν το τμήμα πωλήσεων δεν ενημερώνει εγκαίρως το τμήμα αγορών για τις πραγματικές ανάγκες των πελατών, δημιουργούνται περιπτώσεις όπου παραγγέλλονται προϊόντα πέραν της ζήτησης.
5) Αναποτελεσματική παρακολούθηση αποθέματος
Στην περίπτωση που η επιχείρηση δεν έχει ψηφιοποιήσει τις διαδικασίες της αποθήκης με ένα πρόγραμμα WMS, είναι πιθανό να μην παρακολουθεί σωστά το απόθεμά της, με αποτέλεσμα η ποσότητα που εμφανίζεται στο ERP να διαφέρει από την πραγματική ποσότητα που διατηρεί. Έτσι, όταν το τμήμα αγορών βλέπει στο σύστημα χαμηλότερη ποσότητα από την πραγματική, παραγγέλνει περισσότερο προϊόν, συγκεντρώνοντας υπερβάλλον απόθεμα που δεν χρειάζεται.
6) Ανάπτυξη τεχνολογίας
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή κυκλοφορία νέων, καινοτόμων προϊόντων, καθιστώντας με μεγάλη ταχύτητα τα υπόλοιπα προϊόντα παρωχημένα, με τις επιχειρήσεις να δυσκολεύονται να τα αποδεσμεύσουν.
7) Ανεπαρκής προώθηση
Ακόμη και όταν υπάρχουν προϊόντα που θα μπορούσαν να πουληθούν, εάν η επιχείρηση δεν τα προωθήσει σωστά με τις κατάλληλες ενέργειες μάρκετινγκ, θα δυσκολευτεί να τα πουλήσει.
8) Λανθασμένη τιμολόγηση
Μπορεί και η ζήτηση να υπάρχει, και η επιχείρηση να προωθεί σωστά το προϊόν. Στην περίπτωση όμως που η τιμή του δεν αντικατοπτρίζει την αξία του στα μάτια των καταναλωτών, και πάλι δεν θα το αγοράσουν, αυξάνοντας το dead stock.
Πώς το dead stock επιβαρύνει μία επιχείρηση
Το νεκρό απόθεμα δεν είναι απλά ένα πρόβλημα της αποθήκης. Αντιθέτως, επιβαρύνει ολόκληρη την επιχείρηση, προκαλώντας σοβαρές επιπτώσεις:
Οικονομικές επιπτώσεις
1) Δεσμευμένα κεφάλαια
Εάν η επιχείρηση δεν μπορεί να πουλήσει ορισμένα προϊόντα, δεσμεύει τα κεφάλαιά της σε νεκρό απόθεμα που δύσκολα θα μπορέσει να ρευστοποιήσει. Έτσι, μειώνετε η ικανότητά της να ανταποκρίνεται στις οικονομικές της υποχρεώσεις, αλλά και η δυνατότητά της να επενδύσει στην ανάπτυξη.
2) Κόστη αποθήκευσης
Η επιχείρηση επιβαρύνεται με το κόστος αποθήκευσης του dead stock. Καταλαμβάνει χώρο στην αποθήκη ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμοποιείται από προϊόντα με μεγαλύτερες πιθανότητες να πουληθούν, μειώνοντας ενδεχομένως και τις πωλήσεις.
3) Μείωση κερδοφορίας
Το dead stock οδηγεί στην μείωση της κερδοφορίας, αν συνυπολογίσουμε τη δέσμευση των κεφαλαίων, την αύξηση του κόστους αποθήκευσης, καθώς και του εργασιακού κόστους για τη διαχείρισή του.
Λειτουργικές επιπτώσεις
1) Μειωμένη ευελιξία
Η συσσώρευση νεκρού αποθέματος περιορίζει τη δυνατότητα της επιχείρησης να ανταποκριθεί σε νέες ευκαιρίες αγοράς ή να εισαγάγει νέα προϊόντα. Την εμποδίζει από το να προσφέρει νέα, καινοτόμα προϊόντα και να βελτιώσει την γκάμα προϊόντων της.
2) Χαμηλότερη απόδοση
Η συγκέντρωση νεκρού αποθέματος δυσχεραίνει την οργάνωση και την παρακολούθηση των προϊόντων, οδηγώντας σε περισσότερα προβλήματα και λάθη. Γεμίζει υπερβολικά την αποθήκη, δυσκολεύοντας την εργασία των υπαλλήλων και τη διαχείριση των κερδοφόρων προϊόντων, ενώ ταυτόχρονα επιβραδύνει σημαντικές διαδικασίες όπως το order picking, η απογραφή, η ενδοδιακίνηση, κ.α.
Πώς να αποτρέψετε το dead stock
Ας εξηγήσουμε ακριβώς με ποιους τρόπους μπορείτε να μειώσετε το dead stock και να ελαφρύνετε την αποθήκη σας.
1) Βελτιστοποίηση πρόβλεψης ζήτησης
Ένα σύγχρονο λογισμικό πρόβλεψης ζήτησης όπως το Forecast, λαμβάνει υπόψη εποχικές διακυμάνσεις, ιστορικά δεδομένα και τρέχουσες τάσεις, και βοηθάει το τμήμα αγορών να υπολογίσει την σωστή ποσότητα παραγγελίας, μειώνοντας κατά 80% την πιθανότητα υπερπαραγγελιών.
Παράλληλα, υπολογίζει σε 1-2 λεπτά την βέλτιστη ποσότητα για χιλιάδες είδη με παραλλαγές σε χρώμα και μέγεθος, και δημιουργεί αυτόματα παραστατικό παραγγελίας προς τον προμηθευτή. Με τον τρόπο αυτό εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο στο τμήμα αγορών, το οποίο μπορεί να ασχοληθεί με πιο παραγωγικές δραστηριότητες όπως η αξιολόγηση των συνεργασιών και η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού.
Μειώνει το νεκρό απόθεμα, και παράλληλα και τα κόστη με την μείωση του χρόνου παραγγελίας.
2) Ολοκληρωμένη εφαρμογή συστημάτων ERP και WMS
Η χρήση ολοκληρωμένων συστημάτων ERP (π.χ. Dynamics 365 Business Central, Soft1 ERP) και WMS (π.χ. Honeybee WMS, Mantis) επιτρέπει την real-time παρακολούθηση του αποθέματος, την αυτοματοποίηση των παραγγελιών και την άμεση ενημέρωση σχετικά με τις μεταβολές στη ζήτηση.
3) Ανασκόπηση της γκάμας προϊόντων
Αξιολογήστε το ρόλο κάθε κωδικού προϊόντος που προσφέρετε. Αναλύστε τα ιστορικά δεδομένα που διαθέτετε για το προϊόν και εξετάστε σημαντικούς δείκτες, όπως τα κόστη, το καθαρό κέρδος από μονάδα, οι συνολικές πωλήσεις, καθώς και η πορεία των πωλήσεων. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσετε να αποφασίσετε ποια είναι τα προϊόντα που θέλετε να συνεχίσετε να προσφέρετε, και ποια είναι αυτά που θα πρέπει να παύσετε να πουλάτε.
4) Ευέλικτη παραγγελία αποθέματος
Στην μείωση του dead stock μπορεί να βοηθήσει η υιοθέτηση στρατηγικής just-in-time. Δηλαδή, αντί η επιχείρηση να παραγγέλνει μεγάλες ποσότητες λίγες φορές, παραγγέλνει συχνότερα μικρότερες ποσότητες βάσει της τρέχουσας ζήτησης.
5) Στρατηγικές προώθησης και μάρκετινγκ
Εάν μία επιχείρηση επιθυμεί να καθιερωθεί σε μία αγορά και να πουλάει τα προϊόντα της, είναι σημαντικό να επενδύσει στην υλοποίηση ενός προγράμματος μάρκετινγκ με το οποίο θα επικοινωνήσει αποτελεσματικά την αξία των προϊόντων της στο κατάλληλο τμήμα καταναλωτών.
7 τρόποι να μειώσετε το νεκρό απόθεμα
Ποιοι είναι όμως μερικοί πρακτικοί τρόποι για να απελευθερώσετε το απόθεμα που έχει ήδη συσσωρευθεί;
1) Επιστροφές
Μία από τις πρώτες επιλογές που πρέπει να εξετάσει μία επιχείρηση για να μειώσει το νεκρό απόθεμα είναι αν υπάρχει η δυνατότητα επιστροφής στον προμηθευτή. Σε πολλές περιπτώσεις οι προμηθευτές μπορούν να πουλήσουν με κάποιον άλλον τρόπο τα προϊόντα και είναι πρόθυμοι να τα αγοράσουν πίσω, απελευθερώνοντας την επιχείρηση από μεγάλες ποσότητες αποθέματος που δεν χρειάζεται.
2) Εκπτώσεις
Οι εκπτώσεις είναι μία συνηθισμένη τακτική για την απελευθέρωση προϊόντων που δεν πωλούνται. Οι άνθρωποι συνηθίζουν να αγοράζουν προϊόντα σε εκπτώσεις, καθώς τους αρέσει να νιώθουν ότι έχουν “κερδίσει” αποκτώντας φθηνά ένα προϊόν που κοστίζει περισσότερο.
Φυσικά η επιχείρηση δεν αποκτά τα αναμενόμενα κέρδη, ή μπορεί ακόμα και να χάσει από την πώληση με έκπτωση. Όμως, με την πώληση του αποθέματος μειώνει τα κόστη αποθήκευσης και αποκτά χώρο για νέα, πιο κερδοφόρα προϊόντα.
3) Ομαδοποίηση
Στην τακτική της ομαδοποίησης τα προϊόντα με χαμηλή ζήτηση προσφέρονται σε πακέτα με άλλα νεότερα προϊόντα που κινούνται. Το πακέτο προσφέρεται σε χαμηλότερη τιμή από ότι το σύνολο των προϊόντων ξεχωριστά, αποτελώντας μία “ευκαιρία” για τους καταναλωτές.
4) Έξυπνη τοποθέτηση
Μέσα από την έξυπνη τοποθέτηση των προϊόντων στα ράφια του καταστήματος, καθώς και την προβολή τους σε εντυπωσιακά θεματικά stand, η επιχείρηση μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες να πουληθούν. Το ίδιο ισχύει και για προϊόντα που πωλούνται σε ηλεκτρονικά καταστήματα, εφαρμόζοντας αντίστοιχες τακτικές εντός του Eshop.
5) Δωρεές
Μπορεί κάποια προϊόντα να μην πωλούνται, όμως να παραμένουν απαραίτητα για φιλανθρωπικές οργανώσεις και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, και για τους ανθρώπους που υποστηρίζουν. Μέσα από δωρεές, η επιχείρηση βοηθάει πραγματικά την κοινωνία, και παράλληλα αποδεσμεύει και απόθεμα που δεν χρειάζεται.
Επίσης σημαντικό είναι να αναφερθεί πως η επιχείρηση ενισχύει την κοινωνική της εικόνα. Το 80% των millenials περιμένει από τις επιχειρήσεις να προσφέρουν θετικά στην κοινωνία, και οι δωρεές είναι ένα καλό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
6) Giveaways
Μία ακόμα τακτική είναι η προσφορά των προϊόντων ως δώρα με άλλες αγορές ή μέσα από διαγωνισμούς στα social media. Με τον τρόπο αυτό, οι πελάτες αισθάνονται ικανοποίηση που αποκτούν προϊόντα χωρίς κόστος, ενώ η επιχείρηση μειώνει το dead stock και αυξάνει το κοινό της στα social media.
7) Καταστήματα λιανικής
Εναλλακτικά, η επιχείρηση μπορεί να εξετάσει την πώληση αυτών των προϊόντων σε συγκεκριμένα καταστήματα λιανικής. Αυτά τα καταστήματα προμηθεύονται τα προϊόντα σε χαμηλές τιμές, οπότε πιθανώς η επιχείρηση να χάσει από την πώληση. Όμως, θα πάρει πίσω ένα σημαντικό κομμάτι του κόστους αγοράς, και ταυτόχρονα θα ελευθερώσει χώρο στην αποθήκη της.
Οι παραπάνω τρόποι μπορούν στην πράξη να σας βοηθήσουν να απελευθερώσετε το νεκρό απόθεμα, ο καθένας με διαφορετική αποδοτικότητα. Ακόμα όμως και αν το καταφέρετε, δεν παύει να έχει αρνητική επίδραση στα οικονομικά αποτελέσματα του οργανισμού σας. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να επενδύσετε στην αποτελεσματική πρόβλεψη της ζήτησης και διαχείριση της αποθήκης, ώστε να αποτρέψετε εξ αρχής τη συσσώρευση νεκρού αποθέματος.
Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε μία δωρεάν παρουσίαση για να δείτε στην πράξη πώς μπορείτε να υπολογίσετε σωστά τη ζήτηση με το Forecast.
